Die Groot brand van Rome (Latyn: Magnum Incendium Romae) was 'n stadsbrand wat in 64 n.C. plaasgevind het. Volgens Tacitus het dit vinnig versprei en vir vyf en 'n halwe dae voortgewoed.[1] Slegs vier van die veertien distrikte van Rome het ongeskonde gebly; drie distrikte is totaal vernietig en die ander sewe het erge skade gely.[1] Die enigste ander eietydse historikus om die vuur te vermeld was Plinius die ouere, wat dit net terloops bespreek.[2] Ander historici wat die tydvak deurleef het (insluitend Dion Chrysostomos, Plutarchus en Epictetos) maak geen melding daarvan nie.[3] Die enigste ander verslag oor die vuur se omvang is 'n interpolasie in 'n vervalsde Christenbrief van Lucius Annaeus Seneca aan Paulus: "’n Honderd twee en dertig huise en vier blokke (insulae) is in ses dae afgebrand; die sewende het 'n respyt gebring".[4] Hierdie verslag impliseer dat minder as 'n tiende van die stad afgebrand is, aangesien Rome sowat 1 700 privaathuise, en 47 000 insulae of woonblokke bevat het.
Dit word deur Dio Cassius vertel dat Nero, die keiser op hierdie stadium, hom in 'n verhoogkostuum geklee het en die "Strooptog op Ilium" gesing het terwyl die stad gebrand het.[5] Nietemin was Nero volgens Tacitus se verslag in Antium ten tye van die brand.[6] Tacitus sê dat Nero se sang en bespeling van sy lier terwyl die stad gebrand het slegs 'n gerug was.[6] Volgens 'n gewilde legende sou Nero 'n viool bespeel het terwyl Rome gebrand het, maar dit is 'n anakronisme, aangesien hierdie instrument eers 'n duisend jaar later uitgevind is.[7]
Volgens Tacitus sou Nero by aanhoor van die nuus van die brand, hom na Rome teruggehaas het om hulpverlening te organiseer, wat hy uit sy eie middele befonds het.[6] Na die brand het Nero dan sy paleisgronde oopgestel om skuilplek te verskaf aan die dakloses, en gesorg vir voedselverskaffing om uithongering onder die oorlewendes te voorkom.[6] Na afloop van die brand, het hy 'n nuwe stedelike bouplan geïmplementeer. Behuising na die brand was gespasieerde, steengeboude konstruksies, met 'n vooraansig van porticos wat aan wye strate gegrens het.[8] Nero het ook 'n nuwe paleiskompleks gebou in 'n area wat na die brand opgeruim is, en hierdie kompleks het as die Domus Aurea bekend gestaan.[9] Die grote van hierdie kompleks is 'n bestrede onderwerp, en sou tussen 100 en 300 akker beslaan.[10][11][12] Om die nodige fondse vir die rekonstruksie in te samel, is tribuut van die ryksprovinsies gehef.[13]